Các tạp chí công nghệ thông tin, diễn đàn tin học… đều có chuyên mục giới thiệu các phiên bản mới, bản nâng cấp… của một số chương trình máy tính phổ biến. Tuy nhiên bạn chưa phân biệt rõ một số thuật ngữ trong tên gọi của phiên bản như Beta, Final, OEM… Vậy thì bài viết này sẽ giúp ích cho bạn rất nhiều.

A. Giai đoạn sản xuất chương trình máy tính (CTMT):


-Pre-Alpha: Thuật ngữ này được sử dụng khi CTMT vẫn đang được lập trình, chưa hoàn thiện.
-Alpha: được dùng khi CTMT đã được lập trình xong nhưng vẫn còn lưu hành nội bộ trong nhóm phát triển để kiểm tra lỗi.

Thông thường bạn sẽ ít gặp hai thuật ngữ trên vì trong giai đoạn này, CTMT vẫn chưa được công bố rộng rãi cho mọi người. Đôi khi một số CTMT còn không có hai giai đoạn khởi đầu này mà chuyển hẳn sang giai đoạn Beta, các CTMT như thế hầu hết là những tiện ích nhỏ của một số cá nhân.

-Beta: sau khi nhà sản xuất kiểm tra kĩ lưỡng sản phẩm của mình, họ sẽ giới thiệu bản Beta đến đại chúng để mọi người dùng thử và thông báo lỗi. Giai đoạn này còn có nhiều tên gọi khác ít phổ biến hơn như Preview (xem trước), Prototype (mẫu đầu tiên), Early Access (sử dụng sớm)… Lượng người sử dụng càng nhiều thì số lỗi phát hiện cũng sẽ triệt để hơn, giúp sản phẩm ngày càng hoàn thiện. Vì thế giai đoạn Beta là bắt buộc đối với các CTMT lớn, được nhiều người quan tâm và thử nghiệm. Giai đoạn này cũng có thể được chia thành hai giai đoạn nhỏ:

-Closed Beta: Chỉ giới hạn sử dụng trong một số người được nhà sản xuất chọn lựa.
-Open Beta: Mở rộng cho tất cả mọi người đều có thể sử dụng.


Thuật ngữ Closed Beta và Open Beta thường được sử dụng trong các chương trình trò chơi (nhất là trò chơi trực tuyến). Ban đầu nhà sản xuất giới hạn số lượng người sử dụng để tránh tình trạng máy chủ game bị quá tải, không thể duy trì lâu dài. Đến khi họ nhận thấy trò chơi đã ổn định hơn, có thể đáp ứng được số lượng người chơi khá lớn thì sẽ chuyển sang giai đoạnn Open Beta.

Release Candidate(ứng cử viên phát hành): thường viết tắt là RC, là phiên bản gần như hoàn thiện, đã sửa chữa các lỗi phát hiện trong giai đoạn Beta và có thể được chọn thành phiên bản chính thức ngay lập tức nếu như nhà sản xuất không phát hiện thêm lỗi nào nghiêm trọng. Một số rất hiếm trường hợp nhà sản xuất sử dụng thuật ngữ Delta, Gamma, Omega hoặc các kí tự khác trong bảng mẫu tự Hy Lạp cho giai đoạn này.

Các giai đoạn Beta và Release Candidate sẽ được lặp lại nhiều lần nếu nhà sản xuất vẫn còn phát hiện các lỗi nghiêm trọng trong sản phẩm của mình. Ví dụ như diễn đàn mã nguồn mở phpBB đã có bản RC8 mà vẫn chưa thể phát hành chính thức phiên bản 3.0 Tuy nhiên một số CTMT sau gần 5 năm phát triển vẫn chỉ là bản RC (Unikey 4.0).

-Final (hoàn chỉnh): CTMT đã chính thức hoàn thành và được phát hành rộng rãi. Tuy nhiên có rất nhiều cách phát hành cũng như các thuật ngữ khác nhau:

-Original Equipment Manufacturer ( OEM - trang bị cho các nhà sản xuất): phiên bản được các nhà sản xuất phần cứng mua lại để “khuyến mãi” cho khách hàng của họ. Phiên bản này thường thiếu nhiều chức năng cao cấp so với các phiên bản chuyên nghiệp nhưng cũng đủ đáp ứng với đại đa số người sử dụng.

-Box Order (yêu cầu có hộp): bộ cài đặt được nhà sản xuất chép vào một đĩa CD/DVD và đặt trong hộp đựng, sau đó gửi đến khách hàng qua đường bưu điện. Các thông tin bản quyền đều được lưu trong đĩa CD/DVD này.

-Release to Web (xuất bản qua Web): nhà sản xất nén bộ cài đặt thành một file duy nhất rồi đưa lên Internet để mọi người có thể tải về. Thông thường phiên bản này sẽ cho phép dùng thử một thời gian để khách hàng quyết định có nên mua CTMT đó hay không. Nếu quyết định mua, bạn có thể chuyển tiền và nhà sản xuất sẽ gửi thông tin đăng kí đến email của bạn.


Mọi người đều thích dùng bản Relase to Web hơn vì tính tiện lợi của nó. Tuy nhiên một số nhà sản xuất chỉ cung cấp duy nhất phiên bản Box nhằm tránh tình trạng “xài lậu” (như chương trình Flash Effect Maker chẳng hạn).

-Nói thêm: một số hãng thích giữ tên Beta cho sản phẩm của mình dù cho nó đã rất hoàn thiện (như Gmail chẳng hạn). Một số khác lại cố gắng giữ phiên bản Beta để mọi người có thể sử dụng miễn phí nhưng họ hoàn toàn có thể sửa tên lại thành Final để thương mại hóa sản phẩm bất kỳ lúc nào (ví dụ như NetBeans).

B. Giai đoạn CTMT đang được lưu hành:



-Hot Fix (sửa chữa nóng): “vá” những lỗi được người sử dụng tìm thấy và báo cáo về nhà sản xuất.

-Critical Fix(sửa chữa khẩn cấp): vá những lỗi bảo mật nghiêm trọng được tìm thấy. Người sử dụng nên cập nhật ngay lập tức để tránh bị hacker “dòm ngó”.

-Service Pack (gói dịch vụ, thường được viết tắt là SP): một thời gian dài sau khi phát hành, nhà sản xuất sẽ tổng kết các bản vá vào một gói dịch vụ và công bố đến mọi người. Việc cập nhật SP là cần thiết vì CTMT sẽ hoạt động ổn định, an toàn hơn sau khi cập nhật.

Chỉ những CTMT được sử dụng lâu dài như hệ điều hành, các bộ phần mềm đồ sộ mới phát hành SP, vì thời gian để sản xuất phiên bản mới sẽ rất dài trong khi hacker liên tục tấn công các CTMT này. Còn những CTMT nhỏ, đơn giản thì ít bị tấn công, và thời gian phát hành phiên bản mới cũng ngắn (thông thường là 1 năm).

C. Các phiên bản CTMT:



Một sản phẩm sẽ được nhà sản xuất chia thành nhiều phiên bản để đáp ứng nhu cầu sử dụng khác nhau của mỗi người. Một số tên gọi thường được sử dụng:

-Free (miễn phí): sẽ không yêu cầu người sử dụng bỏ tiền mua bản quyền. Nhưng sẽ giới hạn rất nhiều chức năng (nếu CTMT đó có các phiên bản tính phí) hoặc có đầy đủ các chức năng (nếu nhà sản xuất không phát hành các phiên bản khác)

-Trial (dùng thử): chưa đăng kí bản quyền, khách hàng vẫn đang sử dụng để khám phá các chức năng của CTMT. Tùy theo từng hãng sản xuất mà có thể phiên bản này sẽ bị giới hạn một vài chức năng, hoặc không giới hạn chức năng nào.
-Basic (cơ bản): chỉ chứa những tính năng cơ bản nhất. Có giá rẻ nhất.
-Standard (tiêu chuẩn): phù hợp với nhu cầu của hầu hết mọi người. Giá bán cũng phổ thông.

-Professional (chuyên nghiệp): sử dụng được tất cả các chức năng (hoặc chỉ thiếu một ít chức năng hiếm dùng). Giá bán khá cao nên chỉ phù hợp với những nhà chuyên viên.

-Extended (mở rộng) hoặcPlus (cộng thêm): được nâng cấp, bổ sung một vài chức năng tiên tiến, mạnh mẽ hơn phiên bản Professional.

-Ultimate (tối thượng): cao cấp nhất, không thiếu sót chức năng nào. Dĩ nhiên giá thành cũng cao “nóng mặt”.

Ngoài ra còn có nhiều phiên bản ít phổ biến hơn như:

-Express (tốc hành): cài đặt nhanh chóng đúng như tên gọi. Phiên bản này hầu hết là miễn phí, nhằm quảng cáo những điểm đặc biệt của CTMT đến khách hàng.
-Deluxe (sang trọng): tùy cách hiểu của nhà sản xuất mà phiên bản này có thể nhiều hoặc ít chức năng hơn phiên bản professional.
-Enterprise (tập đoàn): dành cho các tổ chức, doanh nghiệp lớn. Có khả năng quản lý nhiều máy trạm ở nhiều địa điểm khác nhau, thậm chí trên nhiều quốc gia.

Anh Cả Sợ Độc (sưu tầm)

Chủ đề liên quan:

Chủ đề khác: